Dünyadaki havayolu şirketlerinin büyüme planları ve uçuş hatlarına yeni hatlar ekleme hedefleri, iki büyük uçak üreticisi Boeing ve Airbus’ın üretim programları ile doğrudan ilişkilidir.
Ayrıca Boeing ve Airbus havayollarından gelen siparişleri karşılamak için çok çalışıyor. Ancak tedarik zincirinde yaşanan sorunlardan dolayı üretici kuruluşlar ve hava yolu şirketlerinin ortasında teslim süreleriyle ilgili dönemsel sorunlar yaşanmaktadır.
Uçak üretim hızının aylık bazda artırılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Kuzey Yarımküre’de yolcu talebinin arttığı ve uluslararası uçuşların hız kazandığı bir dönemde havayolu şirketlerinin en büyük sorunu koltuk kapasitelerini yeterince hızlı artıramamak.
2021-2022 toparlanma dönemi
COVID-19 nedeniyle zorlu bir yıl olan 2020’nin ardından 2021 ve 2022, en büyük iki ticari uçak üreticisi için bir toparlanma dönemi oldu. Devam eden tedarik zinciri zorluklarına, enflasyona ve yüksek faiz oranlarına, işçi sıkıntısına ve Ukrayna’daki savaşa rağmen, 2023’ün ticari uçak imalat endüstrisi için toparlanmanın devam ettiği bir yıl olması bekleniyor.
Boeing ve Airbus’tan uçak teslimat rakamları hala pandemi öncesi seviyelerin altında. Uzmanlara göre 2025-26 döneminden önce pandemi öncesi seviyelere ulaşmak zor görünüyor. Boeing, pandemiden bir yıl önce 806 jet teslim etmişti. Airbus’ın tüm zamanların en yüksek teslimat rekoru 2019’da 863 uçakla kırıldı. Mart 2023 rakamlarına bakıldığında Boeing ve Airbus, Mart 2023’te sırasıyla 64 ve 61 ticari jet teslim etti.
Boeing ve Airbus’ın 2023’ün ilk çeyreğindeki toplam teslimatları sırasıyla 130 ve 127 idi. 2022’de Airbus, Boeing’in 480 sevkiyatına kıyasla 663 uçak teslim ederek üst üste dördüncü yıl teslimatlarda öndeydi. 2021 yılında Boeing 340 ve Airbus 611 uçakları teslim edildi.
“Hedeflerimize Ulaşacağız”
Boeing CEO’su Dave Calhoun, bu yılın ilk çeyrek sonuçlarını değerlendirirken, “Sağlam bir ilk çeyrek performansı gösterdik ve istikrarımızı koruyoruz” derken, tedarik zinciri sorunlarına ilişkin olarak, “Tedarik zincirindeki zorluklara rağmen, Bu yıl için belirlediğimiz hedeflere ek olarak ilerleme kaydederek, daha uzun vadeli hedeflerimize ulaşacağımıza inanıyoruz.
Önemli pazarlarda güçlü talep var. Geliştirme programlarımızı ileriye taşımak ve müşterilerimiz ve geleceğimiz için stratejik yetenekler yaratmak için yatırımlarımızı genişletiyoruz.” açıklama yaptı. Boeing, 737 programı kapsamında bu yıl sonuna kadar 400-450 uçağa ulaşmayı hedefliyor. Şirket, bu yılın sonuna kadar 737’lerde teslimat sayısını ayda 38’e ve 2025/2026 zaman diliminde ayda 50’ye çıkarmayı planlıyor.
Geniş gövdeli ve kıtalararası uçuşların gerçekleştirildiği Boeing 787 programı kapsamında şu anda ayda üç uçak üretiliyor. 787’lerin üretiminin 2023’ün sonuna kadar ayda 5’e ve 2025/2026 zaman diliminde ayda 10’a çıkarılması hedefleniyor. Türk Hava Yolları (THY) filosunda şu anda 17 adet B787-9 Dreamliner bulunuyor.
THY’nin 12 adet A350-900 uçağı bulunuyor.
Airbus’ın A350 serisi, kıtalararası seyahatte dünyanın en modern ve verimli geniş gövdeli uçağı olarak biliniyor ve günümüzde üretimde olan tüm ticari uçaklar arasında en uzun menzil kabiliyetine sahip olduğu belirtiliyor. Bu model uçak, durmadan 16 bin 112 kilometre uçma kabiliyetine sahip.
2023 Nisan ayının prestijiyle A350 Ailesi dünya çapında 54 müşteriden 928 kesin sipariş aldı. Şu anda, yaklaşık 530 uçak, ağırlıklı olarak uzun mesafeli rotalarda uçan 40 havayolunun filosunda bulunuyor. Türk Hava Yolları’nın 414 kişilik filosunda 12 adet A350-900 bulunmaktadır. Airbus kısa süre önce Filipin Havayolları (PAL) ile dokuz A350-1000 için bir mutabakat zaptı imzaladı. Lufthansa ise Mart ayında Airbus’a 15 adet A350 siparişi vermişti.
Bu yıl 720 ticari uçak üretmeyi planlıyor
Airbus İcra Konseyi Lideri Guillaume Faury, “İlk çeyrek, ürünlerimize, özellikle ticari uçaklara yönelik güçlü talebi doğruladı” dedi. İlk çeyrekte 127 ticari uçağı teslim ettik. Özellikle tedarik zincirindeki gerilimleri içeren olumsuz bir çalışma ortamıyla karşı karşıya kalmaya devam ediyoruz.
2023 programımız değişmedi. Ticari uçak teslimatları da aynı hızla devam ediyor. “Uzun vadeli dönüşüme odaklandık.” Airbus’ın ilk çeyrek brüt ticari uçak siparişi 156 oldu. İptallerin ardından 142 net uçak siparişi verildi. Airbus, bu yıl toplam 720 ticari uçak üretmeyi hedefliyor.
Airbus A220 programı ayda 9 uçak ve ardından 2025’lerde 14 uçak üretmeye devam ediyor. Şirket, A320 Ailesi programında 2024 yılı sonuna kadar aylık toplam 65 uçak üretmeyi hedefliyor. Yakın zamanda Tianjin’de ikinci bir montaj hattı ekleme kararı alan Airbus, 2026 yılına kadar ayda 75 uçak üretmeyi planlıyor. ivme kazanıyor. Şirket, 2024 yılında A330 modeli için ayda 4 adet, 2025 yılı sonuna kadar ise A350 için 9 adet üretmeyi hedefliyor.
